markownia-dawnej-kopalni-ludwig

Zespół dawnej kopalni „Ludwik” obejmuje zabudowę historycznego zakładu górniczego. Jego początki sięgają lat pięćdziesiątych XIX wieku. W 1852 r zostało nadane pole górnicze kopalni „Ludwigsglück”,. Było własnością m.in. Gustawa Ruffera i parafii w Biskupicach. W latach 1854-57 większą częścią kopalnianych udziałów dysponowała spółka „Schlesische AG für Bergbau und Zinkchüttenbetrieb”. Następnym właścicielem został berliński przemysłowiec Albert Borsig, dzierżawca pobliskiej kopalni „Hedwigswunsch”. Do regularnej eksploatacji udostępnionych pokładów węglowych przystąpiono w 1873 roku. Od lat siedemdziesiątych XIX wieku trwała rozbudowa kopalni obejmująca kompleks powierzchni zakładu. W 1899 r. kopalnię zniszczył pożar a przy braku odpompowania wód dołowych, wyrobiska kopalni pozostawały zalane. W 1901 roku wyrobiska zostały odwodnione i przystąpiono do realizacji kompleksowego projektu rozbudowy powierzchni. W 1910 roku w obrębie zakładu został dobudowany budynek dla cechowni, szatni, łaźni i biur, a w okresie 1912-13 r. zbudowano rozdzielnię elektryczną, ślusarnię z kuźnią, ciesielnię, portiernię, markownię oraz zbudowano hotel robotniczy. W 1920 roku kopalnia stała się własnością spółki „Borsigwerke” AG. Zakres największych zmian był wynikiem inwestycji prowadzonych w drugiej dekadzie XX wieku. W tym czasie mała kopalnia, z typowym dla drugiej połowy XIX wieku układem przestrzennym, została przekształcona w duży, nowoczesny zakład. Dokonana rozbudowa zmieniła przestrzenną sylwetkę kopalni, w której zostały wyeksponowane budynki o ujednoliconej, historyzującej i starannie zaprojektowanej formie architektonicznej. Po rozbudowie nowy fragment kompleksu pochodzący z lat 1910-1918 utworzył najbardziej charakterystyczną część zespołu kopalni „Ludwik”. Część ta utrwaliła się w krajobrazie miasta. Wyeksponowany fragment zawiera obiekty przemysłowe wyróżniające się pod względem architektonicznym. Obejmuje budynki cechowni-łaźni-szatni, biurowca, łaźni i szatni, maszynowni szybu „Konrad” oraz halę warsztatu ślusarskiego z kuźnią. Wyszczególnione budynki zostały rozplanowane w strefie frontowej oraz po obu stronach głównej drogi wewnętrznej. Zabudowa uzyskała dobrą ekspozycję widokową prezentując ciekawe i indywidualne rozwiązania architektoniczne. W 1945 kopalnia została przejęta przez władze polskie. W latach 1987-91, po zasypani głównych szybów, kopalnia została wyłączona z eksploatacji. W 1992 roku większa część zespołu pola „Ludwik” KWK Pstrowski została wydzierżawiona Przedsiębiorstwu Górniczemu DEMEX sp. z o.o., które od 1999 roku jest właścicielem nieruchomości i użytkownikiem wieczystym gruntu. W 2006 roku, decyzją Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, zespół zabudowy Kopalni „Ludwik” został wpisany do rejestru zabytków „A” województwa śląskiego – pod numerem A/204/06. W 2008 roku, kompleks budynków tzw. Markowni, w skład którego wchodzą budynek cechowni, budynek łaźni i budynek biurowy administracji górniczej, został wydzierżawiony Stowarzyszeniu Kopalnia Sztuki na prowadzenie działalności kulturalnej.


Budynki dawnej kopalni stanowią świadectwo minionej epoki ilustrując walory architektury przemysłowej z początku XX wieku.


Zespół dawnej kopalni posiada wartość w skali regionalnej, a dla miasta Zabrza jawi się jako pierwszoplanowy kompleks kopalnianej zabudowy. Zespół dobrze wpisuje się w grupę zabytków Zabrza związanych z górnictwem, których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną i artystyczną. W skład kompleksu obiektów przemysłowych wyróżniających się pod względem architektonicznym wchodzi budynek biurowy, dawniej administracji górniczej.

Mając na uwadze ochronę Państwa danych osobowych i dbając o Państwa prywatność, zachęcamy do zapoznania się z naszą Polityką Prywatności przetwarzania danych osobowych.